Noclegi nad morzem w Polsce

dzieła sztuki z Dworu Artusa

07 czerwiec 2012r.

Najwięcej dzieł sztuki otrzymał Dwór Artusa w 1 poł. XVI w. Z tego czasu pochodzą cenne prace snycerskie dwu wybitnych rzeźbiarzy najprawdopodobniej polskiego pochodzenia, a mianowicie Adriana Karfycza i domniemanego ucznia Wita Stwosza — mistrza Pawła, autora wielu doskonałych rzeźb pomorskich. Dziełem Karfycza jest renesansowa figura św. Rajnolda, patrona jednego z bractw, a także część boazerii z główkami na kapitelach pilastrów. Mistrz Paweł wyrzeźbił natomiast monumentalną statuę św. Krzysztofa i dalszą partię okładzin ściennych z podobnie wykonanymi kapitelami. Główki dłuta obydwu snycerzy przedstawiają zapewne oblicza współczesnych gdańszczan i innych popularnych postaci. U mistrza Pawła występują wyraźnie scharakteryzowane twarze polskie. Obydwaj mistrzowie są ponadto autorami pysznie zdobionych ram renesansowych obrazów zawieszonych nad ławami. Ławami nazywano stałe miejsca, na których siadywali członkowie bractw podczas posiedzeń. Z czasem "ławami" nazwano bractwa rezydujące w Dworze Artusa. Bractw czyli "ław" było kilka, a więc Bractwo Sw. Jerzego, które wyprowadziło się pod koniec XV w. z Dworu Artusa do wybudowanego a opisanego wyżej Dworu Sw. Jerzego. Najstarsze po nim Bractwo Św. Rajnolda, następnie Bractwo Sw. Krzysztofa (Lubeckie) wymienione po raz pierwszy w 1482 r" Bractwo Trzech Króli wymienione w 1483 r., Bractwo Malborskie lub Mariackie w 1487 r., Bractwo Holenderskie — 1492, Bractwo Żeglarskie wymienione w 1508 r" które połączyło się w 1534 r. z ławą Sw. Rajnolda. Nad podobnie ozdobioną jak ławy św. Rajnolda i Krzysztofa ławą Malborską znajdowała się renesansowa figura króla Kazimierza Jagiellończyka, ufundowana w 1540 r. przez gdańszczan z wdzięczności za wyswobodzenie spod jarzma krzyżackiego. Figura ta ocalała i znajduje się w muzeum. Zaginęły natomiast wykonane w tym okresie statuy 4 synów królewskich. Żyjące tradycjami wspólnej z Polakami walki przeciw zakonowi krzyżackiemu Bractwo Malborskie umieściło nad swoją ławą dwa obrazy ukazujące "Oblężenie Malborka" w 1460 r. (cenne dokumenty ikonograficzne przedstawiające zamek malborski). Starszy obraz z końca XV w. zaginął podczas ostatniej wojny, nowszy z 1541 r. jest dziełem Marcina Schonincka. Na namiotach ukazanych na jego obrazie widać herby gdańskie obok polskich. Obraz "Pochód triumfalny Kazimierza Jagiellończyka po zdobyciu Malborka" z 1585 r. pędzla Łukasza Ewerta zachowany we fragmentach ukazuje m. in. postać króla jadącego na wozie, grupy mieszczan, rycerzy polskich itp. Do zachowanych cenniejszych dzieł i pamiątek z Dworu Artusa, należy tarcza z orłem polskim i napisem "Vive Joannes Rex Polonia", Obrazy "Lot z córkami", "Śmierć Lukrecji", malowidło ścienne z XVI w. przedstawiające Sw. Trójcę, "Stworzenie Ewy" i "Grzech pierworodny" i wiele innych, znajdujących się w Muzeum Pomorskim w Gdańsku lub w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz monumentalny piec, 12 m wysoki, wykonany w 1545/46 przez Jerzego Stelzenera. Na zachowanych w większości kaflach występują liczne wyobrażenia współczesnych. Zaginęły natomiast: XV-wieczny obraz "Okręt kościoła" z kilku orłami polskimi, "Sąd Ostateczny" Antoniego Moliera i "Orfeusz w zwierzyńcu". Zaginęła także łub została zniszczona w okresie hitlerowskim marmurowa statua króla polskiego Augusta III, dzieło gdańskiego rzeźbiarza Meissnera z 1755 r. Przepadł sztandar z portretem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, gotyckie zbroje mieszczańskie z XV w., cenne modele statków i wiele innych zabytków sztuki. Zachowane dzieła i pamiątki po odtworzeniu wnętrza wrócą do Dworu Artusa. Obecnie urządzane są w nim aktualne wystawy czynne głównie w sezonie wiosennym i letnim. W odległości paru metrów od przedproża Dworu Artusa znajduje się Fontanna Neptuna (20). Pierwsza fontanna, widoczna na obrazie Izaaka van den Błock "Alegoria handlu gdańskiego" stanęła przed Dworem Artusa w 1 poł. XVI w. Dzieje obecnej sięgają 1605 r" w którym rada miejska powierzyła pracę nad wykonaniem basenu oraz cokołu pod czarę Abrahamowi van den Błock. Twórcą posągu Neptuna był Flamandczyk Piotr Husen, który pracował nad nim w 1. 1612—15. Odlew wykonał gdańszczanin Beningsen. Na skutek różnych przeszkód uruchomienie fontanny nastąpiło dopiero w 1633 r. Wspaniałą kratę żelazną celem 'zabezpieczenia basenu ustawiono w 1634 r.