Noclegi nad morzem w Polsce

Łeba, Ustka, Władysławowo, Sopot, Hel, Międzyzdroje, Kołobrzeg

Na Kępie Oksywskiej i Puckiej

19 lipiec 2013r.

Na Kępie Oksywskiej i Puckiej Sopot, Gdynia , Oksywie, Rewa , Rzucewo , Puck , Mechowo ,Piaśnica ,Wejherowo , Reda , Rumia , Gdynia ,Sopot (ok. 120 km). Szczególnie atrakcyjna trasa, umożliwiająca poznanie ważnych historycznie miejscowości, prastarego miasta portowego, cennych zabytków i miejsca masowego ludobójstwa. Wyjeżdżamy al. Niepodległości w kierunku Gdyni. Za wiaduktem kolejowym mijamy po prawej zespół budynków Domu Turysty PTTK w Kamiennym Potoku i znajdujemy się na terenie Kolibek, południowej części Gdyni. Niebawem ukazuje się stacja benzynowa na tle zalesionego pagórka, na którym znajduje się cmentarzyk. Stał tutaj do wojny barokowy kościół z 1763, wzniesiony przez gen. Józefa Przebendo-wskiego, od 1927 parafialny dla Kolibek, Orłowa i Małego Kacka. Kościół zburzyli Niemcy podczas wojny. Na prawo od drogi widać pomnik dla uczczenia bohaterskiego 2 Morskiego Pułku Strzelców, wstawionego mężną walką w obronie Gdyni i Oksywia w 1939. Minąwszy zadrzewione wzniesienie widzimy po prawej zabudowania dawnego dworu w Kolibkach, m.in. wielką stodołę, wzniesioną w XIX w. z ciosów granitowych, a w głębi, przy ul. Świętopełka pałac z XIX w. Dojeżdżamy do Orłowa. Ul. Bohaterów Stalingradu prowadzi do jego nadmorskiej cięści i mola (trasa 2). Podążamy tzw. Obniżeniem Redłowskim. przez które biegnie al. Zwycięstwa (którą jedziemy) i linia kolejowa. Szeroka ul. Wielkopolska zmierza w kierunku Pojezierza Kaszubskiego. Po prawej Kępa Redłowska, częściowo zabudowana, zwieńczona w głębi lasem. Po lewej widać murowany kościół z 1947. Jego prezbiterium to dawny kościółek z XVI/XVIII w. Nieco dalej przy trasie oglądamy Cmentarz Obrońców Wybrzeża, na którym spoczywa 581 żołnierzy polskich, m. in. płk Stanisław Dąbek, bohaterski dowódca Obrony Lądowej Wybrzeża w 1939, kierujący do ostatniej chwili walką na Kępie Oksywskiej. Gdy obrona ustała, wystrzałem z pistoletu odebrał sobie życie. Opodal znajdują się groby kontradmirała Włodzimierza Steyera, dowódcy załogi broniącej się na Helu w 1939, ppłk. Stanisława Zauchy, zastępcy płk. Dąbka, i wielu innych. Na cmentarzu znajdują się również mogiły zakładników z Gdyni, pomordowanych przez Niemców w Piaśnicy. Ich zwłoki ekshumowano po wojnie. W osobnej kwaterze pochowan 1323 żołnierzy radzieckich, poległych w marcu 945 podczas walk o Gdynię. Zwiedziwszy cmentarz udajemy się do centrum Gdyni (9 km), mijają rozlegle tereny zabudowane po wojnie. Dojeżdżamy do zabudowaneg również Wzgórza Nowotki, gdzie widzimy górujący nad otoczenier kościół Franciszkanów, wzniesiony w latach sześćdziesiątych. Za przysta nkiem PKP Wzgórze Nowotki al. Zwycięstwa przechodzi w szeroką zbudowaną po wojnie ul. Władysława IV. Nasza trasa prowadzi n wprost na ul. Świętojańską (na początku wielki gmach Urzędu Miejskieg z 1930 i 1937). Ul. Świętojańska jest częścią prastarej drogi, prowadzące z Gdańska na Oksywie. Jeszcze w 1920 biegła przez pole obsiane zbożen tylko w rejonie przystanku PKP znajdowała się figura św. Jana (równie zniszczona przez Niemców) *, a opodal stała "Janowa Karczma", prowa dzona przez Elżbietę Kantak. W tym miejscu leżały dwa legendarne głaz; narzutowe "Adam" i "Ewa". "Ewę" zobaczymy idąc trasą 1 pieszą. Zabudowa ul. Świętojańskiej powstała głównie w latach trzydziestych Oglądane przy niej fasady kamienic noszą w wielu przypadkach cech; akceptowanego wówczas w architekturze modernizmu, na ogól jednał przeważa wrażenie monotonii. W prześwitach ulic odgałęziających si w prawo ukazują się malownicze stoki Kamiennej Góry. U jej podnóża na niewielkim placyku ukazuje się pomnik wzniesiony ku czci bohaters kich gdyńskich harcerzy, a nieco dalej pierwszy gdyński kościół z 1923— 1927, od 1926 parafialny miasta Gdyni, po odłączeniu jej od paraf oksywskiej, do której należała od początku XIII w. a może nawe wcześniej. Z kolei mijamy po lewej stronie skwerek z pomniczkiei poświęconym Stefanowi Żeromskiemu (patrz trasa 1). Za skwerkier odbiega w lewo ul. 10 lutego, a w prawo Skwer Kościuszki, któr poznamy podczas przechadzki po trasie 1 pieszej. Następna po lewej ulic to prastara droga wsi Gdynia, zabudowana przed i po ostatniej wojnii Na narożniku widać klasztorek z kaplicą Sióstr Miłosierdzia i szpitć założony przez nie, a rozbudowany po wojnie. W tym miejscu zaczyna su pl. Kaszubski, do 1920 rozstaje 4 dróg (dziś ulic), przy którym stał krzy przydrożny, przeniesiony później na plac przykościelny. W głębi, n * Odtworzona w 1989 r. miejscu gdzie pl. Kaszubski przechodzi w ul. Portową, rósł legendarny dąb, pod którym według miejscowych bajarzy wypoczywał król Jan III Sobieski, a później Napoleon gdy bóg wojny przywiódł go ... na zloty strąd Bałtyku (F. Fenikowski "Miasto z baśni"). Dąb ścięli Niemcy podczas okupacji. Stała tu do niedawna stara gospoda "Pod Dębem", należąca do zasłużonej dla polskości rodziny Wojewskich, rozebrana niestety mimo zabytkowego charakteru. Odbiegająca w prawo ul. św. Piotra prowadzi do Gdyńskich Zakładów Rybnych. Z ul. Portowej wjeżdżamy na ul. Tadeusza Wendy. Biegnie ona po wiadukcie nad torami kolejowymi. Wjeżdżając na wiadukt widzimy po prawej w głębi Stocznię Remontową "Nauta" i z kolei molo Węglowe, z którym sąsiaduje od pn. basen III Węglowy. Z wiaduktu wydostajemy się na ul. Chrzanowskiego. Po lewej mijamy budynek Urzędu Morskiego (wzniesiony przed 1931), z wieżą i zegarem, centrum zarządzania ogromnym przedsiębiorstwem, jakim jest port gdyński. Opodal po prawej znajduje się Portowa Przychodnia Lekarska z 1964. Dojechawszy do ul. Polskiej skręcamy w prawo i mijając po lewej budynki wzniesione w 1971—1972 stajemy przed okazałym Dworcem Morskim, zbudowanym na początku lat trzydziestych i oddanym w 1933 do użytku. Wzniesiono go według projektu Wacława Tomaszewskiego z zespołem. Istniejąca fasada pochodzi z okresu powojennego, gdyż pierwotną zrujnował aliancki nalot. Przed budynkiem tym wznosi się niezwykle oryginalny pomnik Ludziom Morza, zbudowany z kilku wydobytych z dna morskiego redy głazów. Inicjatorem budowy pomnika był Adam Smereka, skomponował monument artysta gdański Wiktor Tołkin. Odsłonięto go 22 VII 1965. Wznosi się on na wysokość 9,6 m. Na kamieniu łączącym trzy dolne głazy wykuto napis wzięty z kroniki Anonima Galla: Dziś synowie się nie trwożą burz ni szumu morskich wód, a będący urywkiem z pieśni rycerzy Bolesława Krzywoustego. Na ścianie dworca przy wejściu znajduje się tablica poświęcona inż. Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu, upamiętniająca jego zasługi w dziele budowy portu gdyńskiego. Opodal Dworca Morskiego wznosi się Kapitanat Portu z 1962 usytuowany na miejscu przedwojennego. Kapitanat dysponuje różnego rodzaju aparatami jak radar, radiostacja, radiotelefony, mareog-raf pozwalający stwierdzić, jaki jest poziom wody w basenach, reflektor, przyrząd do mierzenia siły wiatru. Na wieży obserwacyjnej kapitanatu pełni służbę przez całą dobę oficer dyżurny portu. Warto wejść na nadbrzeże Portowe, skąd otwiera się szeroki widok na awanport i port wewnętrzny oraz na stoki południowe Kępy Oksywskiej. Wracamy ul. Polską, która prowadzi nas przez tereny portowe do ul. Juliana Marchlewskiego. Okrążając nią (oraz częściowo ul. Kwiatkowskiego i Gruny) akwatorium portu wewnętrznego dostajemy się do rejonu portu Marynarki Wojennej. Stąd ul. Arciszewskiego, wspinającą się po stoku Kępy Oksywskiej dojeżdżamy (9 km) do Oksywia, prastarej osady grodowej, obecnie dzielnicy Gdyni. Gród tutejszy, istniejący w VIII—IX w. był siedzibą możnych naczelników pomorskich. Najstarszy zapis nazwy wsi pochodzi z 1212—1214, kiedy występuje w formie Oxsiua, w 1247 Oxiva. Książe Mściwuj I zapisał osadę i całą Kępę Oksywską norbertankom z Żukowa. Już w 1224 istniał w Oksywiu kościół, zniszczony przez Szwedów w 1626, później odbudowany. Sprzed kościoła roztacza się piękny widok na okolicę. Na cmentarzu znajduje się grób Antoniego Abrahama i opodal ks. Antoniego Muchowskiego, miejscowego proboszcza do 1915, powstańca 1863, zesłanego następnie na Sybir, gdzie przebywał 5 lat. Cmentarz jest również miejscem spoczynku innych działaczy polskich oraz żołnierzy poległych w 1939. 27 VII 1986 złożono na tym cmentarzu przeniesione ze Skolimowa prochy wybitnego krajoznawcy i popularyzatora polskiego morza i wybrzeża. Bernarda Chrzanowskiego. Rok później na grobie odsłonięto pomnik. Od kościoła główną arterią dawnej wsi, obecnie ul. płk. Stanisława Dąbka dojazd do ul. Zielonej, biegnącej do Babich Dołów (5 km), gdzie na północnym skraju wąwozu, w pobliżu morza rozegrał się ostatni akt dramatu wojennego w dniu 19 września 1939, zakończony śmiercią płk. Dąbka. Głaz na miejscu jego śmierci przypomina tragiczne wydarzenia owego dnia. Końcowy, nadmorski odcinek wąwozu Babie Doły (Babi Dół) jest terenem wojskowym. Wracamy do ul. płk. Dąbka i skręciwszy w prawo udajemy się do osiedla Pogórze, a stąd drogą Chylonia Rewa do Pierwoszyna. Jedziemy przez teren, który w 1939 był polem walki oddziałów polskich z wielokrotnie silniejszym wrogiem. Trwały one od 13 do 19 września. Zginęło wówczas 1500—2000 polskich żołnierzy, a 3000 do 3500 zostało rannych. Na obszarze tym, mającym około 50 km2 walczyło pod dowództwem płk. Stanisława Dąbka 7500 obrońców. Krwawo walczono również, o kępę Oksywską w kwietniu 1945, dławiąc opór broniących się zaciekle hitlerowców. Z Pierwoszyna udajemy się na odgałęzienie trasy, prowadzące przez wieś Mosty do Rewy. Dojechawszy do Mostów, wymienionych w 1224 w formie Most oglądamy starą aleją lipową i dworek z XVIII w. Mosty i północną część Kępy Oksywskiej uzyskali od Świętopełka II cystersi oliwscy mimo wcześniejszego nadania jej przez Mściwuja I norbertankom żukowskim. Zatargi o te posiadłości trwały między klasztorami przez kilka wieków i zakończyły się krwawo zajazdem pełnomocnika zakonnic na Mosty w 1596, Cystersi utrzymali swoje dobra aż do konfiskaty przez Prusy w 1772. Z Mostów jedziemy do nadmorskiej wsi rybackiej noszącej nazwę Rewa (5 km od Pierwoszyna). Nazwa ta, znana od 1589 wywodzi się od słowa rera, oznaczającego mieliznę. Od wschodniego krańca wsi wybiega w morze tzw. Cypel Rewski, nazywany przez rybaków kaszubskich Szpyrkiem. Jest to mielizna długości 1 km i szerokości kilkunastu metrów. Jej przedłużenie w postaci podwodnej ławicy (Rybitwia Mielizna albo Mewia Rafa) ciągnie się na przestrzeni około 10 km w kierunku Kuźnicy na Mierzei Helskiej. Rewianie opowiadają, iż pewnego razu ławicą tą przeszła krowa z Rewy do Kuźnicy. Dla statków płynących z Gdyni do Pucka przekopano w Mewiej Rafie przejście nazywane Głębinką, przez rybaków Depką. Znajduje się ona w odległości 1 km od krańca Cypla Rewskiego. Rewa jest atrakcyjnym letniskiem nadmorskim. Posiada restaurację i bar, pokoje u rybaków. Wracamy do Pierwoszyna, gdzie skręcamy w prawo na główną trasę, prowadzącą do Pucka. Po 3 km skręcamy na wąską drogę (zjazd nie oznaczony drogowskazem), biegnącą w kierunku północnym. (Droga na wprost prowadzi przez miejscowości Kazimierz i Rumia do Redy bądź do Gdyni). Po pochyłości zjeżdżamy na teren Pradoliny Kaszubskiej, mającej na tym odcinku ponad 5 km szerokości. Pradolina pocięta jest kanalikami melioracyjnymi i kanałami, z których pierwszy odprowadza do morza wody Zagórskiej Strugi, a następny (3,5 km dalej) rzeki Redy. Opuściwszy obszar nizinny, znany pod nazwą Mostowych Błot i będący cenną bazą paszową, wspinamy się na Kępę Pucką, mającą w tym miejscu blisko 50 m wysokości. Mijamy następnie stare, ostatnio bardzo rozbudowane wsie kaszubskie Mrzezino, Smolno i Żelistrzewo. Przed Smolnem przecinamy koryto rzeczki Gizdepki. Dojechawszy do Żelistrzewa opuszczamy drogę prowadzącą wprost do Pucka i skręcamy w prawo, by udać się do nadmorskiego Osłonina i następnie Rzucewa. W Osłoninie warto zejść nad morze, by z położonego blisko brzegu wzgórka obejrzeć okolicę. Opuszczamy wieś drogą biegnącą w kierunku północnym do odległego 2 km Rzucewa. Droga przechodzi niebawem w monumentalną, w części 4-rzędową aleję, głównie lipową. Ciągnie się ona na przestrzeni 1300 m. Tworzy ją około 1300 drzew, w tym 260 lip. Nawiązując do legendy o zasadzeniu lip przez króla Jana III nazwano ten wspaniały zabytek przyrody Aleją Sobieskiego. Minąwszy aleję stajemy w Rzucewie, starej wsi kaszubskiej i dawnym majątku dworskim. Początki osadnictwa na tym terenie sięgają młodszej epoki kamiennej (neolit, 2500—1700 przed n.e.). W tym czasie gdy w Egipcie powstały pierwsze piramidy, pojawiła się na Pomorzu kultura ceramiki sznurowej. Osadę tej kultury odkryto m. in. w Rzucewie i stąd jej nazwa kultura rzucewska. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1380. Zapis z około 1400 nazywa ją Rzuszaw, a z 1583 Ruczewo. W XVI w. należała do Wejherów, później do Radziwiłłów, a od 1685' do 1720 dzierżyli ją Sobiescy i następnie Przebendowscy. W 1827 nabył dobra rzucewskie junkier pruski von Below. W 1845 zbudowali Belowowie w starym parku nadmorskim okazały pałac w stylu Tudorów. Po wojnie wykorzystywany był przez Technikum Rolnicze, następnie opuszczony i zdewastowany, obecnie rewaloryzowany przez Cepelię na ośrodek rekreacyjno-szkoleniowy. Z Rzucewa przez przysiółek Kaczyno (d. Nowe Błędzikowo) udajemy się do Pucka, starej osady grodowej i portowej, położonej na północno--wschodnim krańcu Kępy Puckiej, przy ujściu Walewki do Zatok Puckiej. Puck jest miasteczkiem liczącym około 11,5 tys. mieszkańców posiadającym kilka niewielkich zakładów przemysłowych, szkoły podsta wowe i średnie, mały port rybacki, spółdzielnie spożywcze i rzemieślnicze liczne placówki handlowe itp. oraz otwarty w 1988 port jachtowy. Teren Pucka zamieszkany był już we wczesnej epoce żelaza i późnie (500—125 p.n.e.) przez ludność kultury wschodniopomorskiej, czegi świadectwem są groby skrzynkowe z popielnicami, m. in. twarzowym Także okres wpływów rzymskich, a przede wszystkim wczesne średnic wiecze dokumentowane są licznymi znaleziskami. Być może od VII v istniał w Pucku duży port, którego drewniane konstrukcje ujawnił w wodach Zatoki Puckiej prowadzone od ośmiu lat badania podwodn Podniesienie się poziomu wody morskiej występujące przy południowy] brzegu Bałtyku spowodowało zatopienie owego portu, czynnego w wczesnym średniowieczu. Z nadania księcia Sambora I (1178-120 należał Puck, wymieniony w 1215 w formie Puyczk, do cystersów oliwskich. Jednakże książę ten odebrał wkrótce Puck klasztorowi, nadając w zamian Starzyno. W Pucku powstał plac targowy, a następnie kasztelania. Pierwszego kasztelana Ścibora wymienia dokument z 1271, ostatnim był Unisław, wzmiankowany w 1304. Prócz handlu rozwijało się w osadzie rzemiosło, m. in. korabnictwo, o czym świadczy — być może — późniejsza nazwa Korabne, odnosząca się do nadmorskiej dzielnicy, a także brama Korabna. W najdogodniejszym miejscu, na nadmorskiej wyniosłości stanął gród kasztelański, w którym po zajęciu Pomorza przez Krzyżaków zamieszkał początkowo ich urzędnik z tytułem rybickiego*, podległy komturii gdańskiej. W 1348 otrzymał Puck prawa miejskie chełmińskie, co upoważniło jego władze do opracowania układu przestrzennego, czyli wytyczenia rynku i siatki ulic, zachowanych na ogół do dzisiaj. Obszar miasta otoczono wałem i palisadą, a następnie murami i basztami. Również i Krzyżacy wznieśli w XIV w. murowany zamek na miejscu grodu, oddzielony przezornie od miasta głęboką fosą i murami obronnymi. Potężną partię zamku (fundamenty), zachowaną w dobrym stanie, zlikwidowano bezmyślnie po ostatniej wojnie. Po wypędzeniu Krzyżaków z Pomorza należał Puck od 1455 do 1468 do Gdańska, w tym czasie przez trzy lata do króla szwedzkiego Karola Knutsona, a od 1460 do 1462 znów był w rękach Krzyżaków. W 1468 przejęli go polscy starostowie. W latach 1567—1570 mieściła się w Pucku baza królewskich kaprów, a za Władysława IV baza polskiej floty wojennej. Od 1678 do 1696 należało starostwo puckie do Jana III Sobieskiego. W 1772 zagarnęli miasto Prusacy, rozebrali zamek i zrujnowane mury obronne. Zubożały, niszczony wojnami Puck dopiero pod koniec XIX w. odżył nieco pod względem gospodarczym, dzięki doprowadzeniu drogi bitej i w 1899 linii kolejowej z Redy. 10 lutego 1920 odbyła się w Pucku uroczystość zaślubin Polski z Bałtykiem, przy udziale gen. Józefa Hallera. Przez kilka lat (do 1926) był znów Puck bazą polskich okrętów wojennych, a do 1939 wojskowego lotnictwa morskiego. Jego mały port w dzielnicy Korabne. stał się przystanią rybacką. Miasteczko * Po niemiecku Fischmeister, co historycy tłumaczą "rybicki". Wegetowało nadal i dopiero po 1945 nastąpił znaczny jego rozwój i rozbudowa. Zwiedzając miasto warto zaznajomić się z jego średniowiecznym układem urbanistycznym z wąziutkimi uliczkami, przy których, a zwłaszcza przy rynku (pl. Wolności), zachowały się liczne kamieniczki z XVIII/ /XIX w. Cennym obiektem zabytkowym jest d. szpitalik-przytułek z około 1725 przy ul. Wałowej 11. Zaadaptowano go (oraz kamieniczkę nr 28 przy pl. Wolności) na siedzibę Muzeum Ziemi Puckiej, otwartego w 1973, m. in. z działem medycyny ludowej, izbą kaszubską i całkowicie wyposażoną narzędziami z XVIII—XIX w. kuźnią. Prywatne zbiory związane z rybołówstwem udostępnia w swym domu przy ul. Morskiej rybak Józef Budzisz. Monumentalnym obiektem zabytkowym Pucka jest kościół parafialny z XIII—XIV—XV. Sklepienia prezbiterium z XVII w., kaplic z XVI w., naw z 1895. Bogate wyposażenie z XV—XIX w. Na szczególną uwagę zasługuje kaplica Wejherów z końca XVI w., z kryptą grobową tego rodu. Ołtarz barokowy w kaplicy z obrazem "Ukrzyżowanie" Hermana Hana pochodzi z 1623. Kaplicę zamyka wspaniała krata, wykonana w Gdańsku około 1635. Przed kaplicą 12-ramienny świecznik z 1664. Po drugiej stronie wieży umieszczona jest piękna barokowa chrzcielnica z 1697, wyrzeźbiona z drewna w gdańskim warsztacie. Ołtarz główny i boczne pochodzą z XVIII w., obrazy są późniejsze, z XIX w Starsze są natomiast dwa wielkie malowidła z 1663 na obu ścianacł prezbiterium. Prócz scen religijnych występują na nich postacie osób duchownych i świeckich, m. in. na obydwu podobizny króla Jam Kazimierza. Twórca tych dzieł nie jest znany. Pięknie rzeźbiona kazalnic: pochodzi z 2 ćw. XVII w., Figura Chrystusa w tęczy z około 1700. Do godnych obejrzenie osobliwości miasta należy miniaturowy poi rybacki i przystań żeglarska harcerzy w dawnej dzielnicy Korabne, grup głazów na brzegu morskim, znana pod mianem "Dwunastu Apostołów (największy o obwodzie 7,2 m), herb Pucka na d. ratuszu z 1865, gdzi również znajdują się pamiątkowe tablice. Przy skrzyżowaniu ulic Arm Czerwonej i 10 Lutego wznosi się okazały pomnik z herbem miasl i datami najważniejszych wydarzeń dziejowych Pucka i ziemi "puckie Od tego skrzyżowania kierujemy się w lewo, ul. 10 Lutego k zachodowi, na drogę wylotową z Pucka. Na prawo Puckie Zaklac Mechaniczne, wyrabiające silniki do kutrów rybackich. Przecinamy ti Władysławowo Władysławowo Hel Reda kolejowy linii Reda Puck Hel i drogę biegnącą z Gdyni do Władysławowa i na Hel oraz do Jastrzębiej Góry. Opodal trasy rzeczka Walewka (wymieniona w 1297) zwana też Kanałem Młyńskim, lub Młyńskim Rowem, gdyż poruszała niegdyś młyn zamkowy. Po około 4 km wieś Połczyno, w której resztki XIX-wiecznego budownictwa ludowego, m. in. dworek murowany z 1846. Odgałęziająca się w prawo droga prowadzi do Żarnowca i położonej w odległości 2,5 km wsi Zdrada, miejsca urodzenia Antoniego Abrahama, zwanego "Królem Kaszubów". Na trasie po 2 km wieś Darżlubie (dawniej Darżelubie), wymieniona w przekazie z 1300 jako Darslube. Znajduje się w niej kapliczka z XIX w. i stare chałupy o konstrukcji szkieletowej. Za wsią rozpoczynają się rozległe lasy Puszczy Darżlubskiej, w której król Jan III polował jak chce legenda - na tury i niedźwiedzie (tury wyginęły tu wcześniej). W puszczy, opodal wsi Mechowo rezerwat "Darżlubskie Buki", wiek drzew około 140 lat. 1,5 km za wsią skręcamy w prawo i wzdłuż ściany lasu jedziemy do odległej 2 km wsi Mechowo, znanej ze źródła z 1300 jako Mechow Należała wówczas wraz z młynem i karczmą do cystersów oliwskich. W XIX w. działał we wsi zasłużony działacz narodowy, ks. Teofil Bączkowski, m. in. wychowawca A. Abrahama. Malowniczo położony na wzniesieniu kościół fundacji opatów oliwskich pochodzi z 1742 (podmurówka z 1882). Wyposażenie barokowe i rokokowe, głównie z XVIII w. Tablica ku czci pomordowanych przez Niemców księży. Przy drodze kapliczka z 1880, w niej rzeźba ludowa. Przy wejściu do wsi, na lewo od drogi znana grota mechowska, wypłukana przez wodę w piaskowcu dyluwialnym, spojonym prze; lepiszcze wapienne. Rezerwat z grotą obejmuje 750 m2. Głębokość groty wynos obecnie około 10- m. Według legendy prowadził z niej korytarz do klasztori w Żarnowcu. Przejścia broniło widmo, gaszące lodowatym podmuchem światła niesione przez niepowołanych śmiałków. I. Kościół parafialny Św. Piotra i Pawła. 2. Domy zabytkowe przy pl. Wolności i sąsiednie! uliczkach, 3. Dawny ratusz, 4. Teren grodu i następnie zamku puckiego, 5. Izba ryback, J. Budzisza. 6. Pomnik 800-lecia Pucka, 7. Pucki Dom Kultury. 8. Działo pancerne, któr w 1945 r. wykorzystywano w walkach o wyzwolenie ziemi gdańskiej, 9. Mogiła marynarz poległych 1 IX 1939 r. w czasie bombardowania Pucka. 10. Wspólna mogiła 234 więźniów z Stutthofu. 11. Pomnik Dziejów Pucka. 12. Pomnik Abrahama. 13. Głazy 12 Apostołóu Kościół parafialny w Pucku Powracamy na trasę i przez lasy, a następnie wieś Leśniewo osiągamy po 8 km jazdy za Piaśnicą Wielką drogę Wejherowo - Żarnowiec. Skręcamy na niej w lewo i stajemy niebawem przed pomnikiem ofiar największej zbrodni, popełnionej przez Niemców na ziemi kaszubskiej. W pobliskich lasach wymordowali oni od września 1939 do kwietnia 1945 12 tys. Polaków, głównie mieszkańców Pomorza Gdańskiego. Na obszarze o pow. 250 ha odkryto po wojnie 27 masowych grobów. W 1946 wydobyto z dwu mogił szczątki 305 ofiar bestialstwa niemieckiego. Zwłoki z pozostałych 25 grobów wydobyli Niemcy w 1944 i spalili, aby zatrzeć ślady zbrodni. Miejsca te uporządkowano i oznaczono. Istnieje przypuszczenie, iż było w Lasach Piaśnickich 35 masowych grobów. Po zwiedzeniu cmentarza udajemy się do odległego o 10 km Wejherowa. Leży ono przy drodze nr 6 Gdynia Szczecin, w dolinie rzeki Redy i nad potokiem Cedron, u podnóża zalesionych wzniesień morenowych. Miasto zajmuje 24 km2 i liczy około 46 tys. mieszkańców. Posiada WYCIECZKI SAMOCHODOWE połączenia koleją elektryczną z Gdańskiem przez Gdynię, jest ośrodkie handlu, oświaty i kultury dla okolicy, posiada szereg dużych zakładc przemysłowych, przedsiębiorstw spółdzielczych i liczne warsztaty rzemi( lnicze. Jest to pradawne miejsce osadnicze, zamieszkiwane od czasów epo kamiennej. Okres wczesnego średniowiecza przypomina grodzisko i Górze Zamkowej, leżącej około 2 km na południe od rynku. Istnieją miejscowość założył w 1643 wojewoda Jakub Wejher, a w 1650 nadał prawa miejskie. Od 1685 do 1720 miasto i dobra ziemskie należały i Sobieskich, później do Przebendowskich, a od 1784 do 1945 właścicielai dóbr wejherowskich byli junkrzy Keyserlingowie. Od 1818 do 1975 by Wejherowo miastem powiatowym. W XIX w. napłynęła masowo ( Wejherowa ludność niemiecka i brutalnie wyzuwała miejscowych Kasz bów z praw i majątków. Kontynuowana była również zajadle germaniz cja i wszczepiana pogarda dla polskości. Najstraszliwszym w dziejach Wejherowa był okres okupacji hitlerow kiej, podczas której wymordowano większość działaczy, głównie z krę] inteligencji, w tym księży i nauczycieli. Zaraz we wrześniu 1939 zamieni no Wejherowo na bazę więzienną, do której zwożono Polaków z Gdyi Gdańska i innych miejscowości, a następnie przewożono do Lasć Piaśnickich i w bestialski sposób mordowano, zarówno starszych j; i dzieci. Teodora Bolduana — burmistrza Wejherowa zamordował w pobliżu Zamkowej Góry, po tygodniach fizycznego i moralne] znęcania się nad nim. Po wojnie miasto znacznie się rozbudowało. Jest tu 9 szkół podstaw wych, 2 licea ogólnokształcące, 3 zespoły szkół zawodowych, a nad przedszkola i 2 zakłady wychowawcze. Czynny jest Miejski Dom Kultui Miejska Biblioteka Publiczna oraz Muzeum Piśmiennictwa i Muzy Kaszubsko-Pomorskiej, kino, klub, Państwowa Szkoła Muzyczna, dział jący od 60 lat Chór Męski "Harmonia". Urządzono amfiteatr, w który organizowany jest co roku "Festiwal Pieśni o Morzu". Działa równi w mieście Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Wejherowskiej. Wejherowo j( również żywym ośrodkiem sportu i turystyki. Do najcenniejszych zabytków Wejherowa należy kościół Reformat! z 1650, bogato wyposażony w dzieła sztuki barokowej i rokokow W jego podziemiach zobaczyć można trumny Wejherów i grobowi Przebendowskich. Dawny klasztor przebudowali Prusacy na szkołę. Przy kilku uliczkach, a zwłaszcza przy d. rynku zachowało się szereg domów zabytkowych z XVII, XVIII i XIX w. Obok kościoła farnego z XVIII w., rozbudowanego w 1927 znajduje się dom podcieniowy o konstrukcji szkieletowej, jedyny relikt budownictwa mieszkaniowego, otaczającego niegdyś rynek wejherowski. Rynek ten i wybiegające z niego ulice należą do pierwotnego założenia urbanistycznego z połow/ XVII w. Wśród budowli przyrynkowych wyróżnia się ozdobną fasadą ratusz z 1908 oraz pobliski dom barokowy nr 10. Północną pierzeję placu tworzą budynki powojenne. Z centrum miasta sąsiaduje obszerny park im. Aleksandra Majkowskiego. W parku wznosi się pałac z około 1800. rozbudowany w 1857. Mieści się w nim zakład wychowawczy, a w przyszłości będzie to siedziba muzeum. Niezwykle cennym zespołem architektoniczno-plastycznym jest w Wejherowie XVII-wieczna fundacja założyciela miasta, sławna na Kaszubach Kalwaria Wejherowska, składająca się z 26 kaplic zbudowanych pośród lasu na wzniesieniach morenowych, w układzie nawiązującym do układu obiektów w biblijnej Jerozolimie. Większość kaplic pochodzi z XVII w., kilka jest z późniejszych czasów. Niektóre z kaplic można zaliczyć do najcenniejszych architektonicznie obiektów budownictwa sakralnego na Pomorzu Gdańskim. Na zwiedzenie całego zespołu potrzeba około dwu godzin. Pieczę nad Kalwarią sprawują oo. reformaci, posiadający klucze do kaplic. Na uwagę zwiedzających zasługują również cmentarze. Na najstarszym, położonym przy ul. 1 Maja znajdują się groby 47 żołnierzy 1 Morskiego Pułku Strzelców z Wejherowa, poległych w 1939. W innej jego części zobaczyć można zbiorową mogiłę i pomnik wzniesiony dla uczczenia pamięci Polaków i Rosjan zamordowanych 11 marca 1945 na dziedzińcu wejherowskiego więzienia. We wschodniej części miasta (dojście ul. Cmentarną) na wysoczyźnie, pośród lasu znajdują się mogiły zbiorowe, w których spoczywa 728 żołnierzy radzieckich, poległych na tym terenie w połowie marca 1945. Z Wejherowa wyjeżdżamy ul. 12 Marca (dzień wyzwolenia miasta w 1945) i następnie Gdańską przez dzielnicę Smiechowo i dalej drogą biegnącą wzdłuż zalesionej krawędzi wysoczyzny morenowej. Po lewej stronie mamy Pradołinę Redy-Łeby. Po 7 km jazdy znajdujemy w miasteczku Redzie, do niedawna wsi, którą wymienia-dokument z 1 Miasteczko zajmuje 26 km2 powierzchni i liczy blisko 7 tys. mieszkańi Rozbudowało się opodal wylotu rzeki Redy na obszar Pradoliny Kas. skiej. Rozwój wsi rozpoczął się po I wojnie światowej, kiedy zac przekształcać się w letnisko i zaplecze mieszkaniowe Gdyni. Po osta wojnie utraciła ten charakter, ale uzyskała kilka zakładów przem; wych. Posiada kino, dom kultury, dom towarowy, restaurację, kawia itp. Prawa miejskie uzyskała w 1967. W jej granice weszły wi Pieleszewo i stara osada grodowa Ciechocino. Kościół neogotycki poi dzi z 1903. W Redzie mieszka ceniony artysta ludowy, rzeźbiarz Iz£ Rzepa. Dalej na trasie, w odległości 5 km leży miasto Rumia. Miejscowosc znana od XIII w., kiedy należała częściowo do cystersów oliwskich. Leży u podnóża wysoczyzny, przy wylocie malowniczej doliny Zagórskiej Strugi, na nanosach przetransportowanych przez nią do Pradoliny Kaszubskiej. Zajmuje 38 km2 i liczy 34,5 tys. mieszkańców. Wody Strugi poruszały niegdyś kilka młynów wodnych, w tym tartak, kuźnię żelaza i inne. Rozwój współczesnej Rumi nastąpił po przeprowadzeniu w 1822 drogi bitej z Gdańska na Pomorze Zachodnie, a zwłaszcza linii kolejowej w 1870. Rok 1920 przyniósł Rumi wyzwolenie z pruskiego jarzma i przekształcenie wsi w ośrodek rolniczo-przemysłowy oraz osiedle letniskowe z hotelami i pensjonatami. Powstało też w Rumi lotnisko linii Gdynia — Warszawa. Po ostatniej wojnie rozbudowano stare zakłady przemysłowe i wybudowano nowe, przyłączono do Rumi kilka okolicznych wsi i nadano jej w 1954 prawa miejskie. Największymi zakładami przemysłowymi Rumi są: Fabryka Urządzeń Okrętowych i Zakłady Przemysłu Skórzanego. Rozbudowa miasta zajęła całe przedwojenne lotnisko i inne tereny. Powstała nowa sieć ulic, zbudowano stację kolejową, kilka szkół, Miejski Dom Kultury i inne. Linia elektryczna PKP łączy miasto z Gdynią, Gdańskiem i Wejherowem, umożliwiając zatrudnionym dojazdy do pracy. Rumia i sąsiednie miejscowości były w 1939 i 1945 terenem ciężkich walk z Niemcami. Przypomina to tablica i groby żołnierskie na cmentarzu, gdzie spoczywa 131 obrońców Wybrzeża, poległych w dniach 9—12 września 1939. Pochowano tam również kilkudziesięciu Polaków zamordowanych przez żołdaków Wehrmachtu. O wyzwolenie Rumi w 1945 walczyła 1 Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte, wspólnie z oddziałami radzieckimi. Godnych uwagi zabytków, po likwidacji zajazdu z XVIII w. i ruin kościoła z XV i XVIII w., Rumia nie posiada. Przypomnieć warto, iż na terenie d. lotniska odkryto po wojnie i przebadano duże cmentarzysko z okresu lateńskiego (125 lat przed n.e. do narodzenia Chrystusa). Pozostawiła je ludność należąca do grupy oksywskiej kultury wenedzkiej. Prastarym pomorskim szlakiem drogowym, biegnącym u podnóża wysoczyzny i skrajem Pradoliny Kaszubskiej, za którą rysuje się krawędź Kępy Oksywskiej, dojeżdżamy do Gdyni, a następnie al. Niepodległości do Sopotu. W Gdyni, przy ul Czerwonych Kosynierów 83 oglądamy okazały przedwojenny gmach Wyższej Szkoły Morskiej, mieszczącej m. in. rektorat i różne placówki tej uczelni. Przewodnik ,.Sopot i okolice" ukazuje się w serii,.Biblioteczka przewodników po uzdrowiskach i miejscowościach wczasowych" i jest poświęcony głównie Sopotowi jako miejscowości uzdrowiskowej i kąpieliskowej, a także regionom turystycznym położonym w jego okolicy. W przewodniku tym na trasach turystycznych w okolicach Sopotu znajdują się dwa wielkie ośrodki miejsko-portowe — Gdańsk i Gdynia. Wymogi serii i brak miejsca powodują, że wiadomości o nich — ogólne, historyczne, a także traktujące o zabytkach i innych ciekawych obiektach — siłą rzeczy muszą być potraktowane skrótowo. Jednocześnie informujemy Czytelników, że w przygotowaniu znajdują się odrębne przewodniki, poświęcone Gdańskowi i Gdyni.

ocena 3,8/5 (na podstawie 91 ocen)

Twój urlop jest w Twoich rękach - zaplanuj aby go dobrze spędzić.
wakacje, Pomorze, Wypoczynek, zabytki, gdynia, Oksywie, Rewa, Rzucewo, Puck, Mechowo, Piaśnica, Wejherowo, Reda, Rumia, Sopot