Łeba, Ustka, Władysławowo, Sopot, Hel, Międzyzdroje, Kołobrzeg
24 lipiec 2013r.
OSIEKI BYTOWSKIE, leżące 9 km od Bytowa i 3 km od gminnej wsi Borzytuchom, położone są nad jeziorem Osiecko. Dawna wieś szlachecka lokowana była w 1355 roku. Później teren osady przejęto do domeny książęcej i stworzono folwark specjalizujący się w hodowli owiec. Bardzo ciekawy jest tutejszy niewielki park podworski, posiadający kolekcję drzew obcego pochodzenia -orzesznika owłosionego, limby, czeremchy amerykańskiej i czerwonolistnej leszczyny. W dawnym młynie od 2002 roku działa interesująca piwnica winna i minirestauracja. BORZYTUCHOM leży przy trasie do Słupska, w odległości 10 km od Bytowa. Po raz pierwszy ta gminna wieś wzmiankowana była w 1350 roku. Podobnie jak sąsiednie Osieki, stała się własnością książęcej domeny. Do dziś zachował się nietypowy układ urbanistyczny - część wsi jest przykładem słowiańskiej okrężnicy, a w centrum, wokół kościoła, wieś ma charakter wielodrożnicy. Jeszcze w XVIII wieku stały tu dwa kościoły - katolicki i protestancki. Istniejący ryglowy kościół wybudowano w 1804 roku na potrzeby ludności luterańskiej. Jego wyposażenie jest dość ubogie i pochodzi w większości z okresu powojennego. We wsi znajduje się poczta i restauracja. Malowniczym miejscem jest leżący 1,5 km od wsi w kier. Osieków Bytowskich rezerwat Grodzisko-Borzytuchom. Na wzgórzu, zwanym Zamkową Górą, porośniętym 150-letnim lasem bukowo-dębowym, znajdują się pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu obronnego. W pobliżu znajduje się zarastające Jezioro Diabelskie oraz miejsce widokowe z piękną panoramą bukowego lasu. Spacer po grodzisku ułatwia ścieżka przyrodnicza Ndl. Bytów. W JUTRZENCE, położonej 5 km na północ od Borzytuchomia warto obejrzeć zbudowany w roku 1844 młyn na rzece Kamiennej. Choć zaniedbany, posiada urządzenia konieczne do rozpoczęcia pracy. Przy obfitującej w piękne krajobrazy szosie z Borzytuchomia do Tuchomia leży kilka rozległych wsi, z których na uwagę zasługuje MODRZEJEWO. Ta stara szlachecka wieś należała niegdyś do rozległego klucza tuchomskiego, którym władał rycerz o imieniu Chocimierz lub Kazimierz. Nazwa wsi, zgodnie z przekazem historycznym, powinna brzmieć Modrzewo (niem. Moddrow), a nie, jak zatwierdziła po wojnie komisja nadająca nazwy, Modrzejewo. W dokumentach osada ta po raz pierwszy zapisana została w 1345 roku. |W połowie XVII wieku zamieszkana była aż przez 8 rodzin szlacheckich. Koło wsi znajduje się stary Młyn na Kamienicy w Jutrzence . TUCHOMIE to jedna z największych wsi ziemi bytowskiej, leżąca 8 km na zachód od Borzytuchomia i 12 km od Bytowa. W początkach XIV wieku była głową klucza tuchomskiego, należące-rodziny Święców. Później należała do rycerza Chocimierza, f^ISPl a w ro^u ^^ nabyli ją Krzyżacy. Wówczas tutejszy folwark stał się | zarodową stajnią koni bojowych. Później wieś była własnością ksią-I żęcą i królewską. Na przepływającej tędy rzece Kamienicy do XIX wieku działała papiernia, zaś parafia istniała tu już w średniowieczu. W okresie reformacji większość mieszkańców przeszła na luteranizm i wówczas zajęto istniejącą tu świątynię. Podczas dwudziestoletnich rządów polskich (1637-1657) nastąpił w Tuchomiu powrót katolicyzmu, choć katolicy stanowili zdecydowaną mniejszość i aż do 1931 roku należeli do katolickiej parafii w pobliskim Niezabyszewie. Obecny, niewielki kościółek wybudowano w roku 1904. Wówczas wieś była zamieszkana przez ludność uznającą się za Niemców. Tutejszy pastor Mueler w początkach XIX wieku chełpił się, że udało mu się położyć kres kazaniom w języku kaszubskim. Kościół św. Michała Archanioła zbudowano w latach 1905-1906 dla coraz liczniej osiedlających się tu katolickich Kaszubów. Wyposażenie świątyni w większości pochodzi z czasu budowy kościoła, współczesne są tylko ołtarze. Ewangelicy, którzy do 1945 roku stanowili dominującą grupę mieszkańców Tuchomia, w końcu XIX wieku w miejscu starej świątyni wznieśli potężny neogotycki kościół. Opuszczony od lat obiekt nadal góruje nad całą miejscowością. Bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych długoletni tuchomski proboszcz, ks. Hintz, objął tę świątynię i doprowadził do poświęcenia jej w 1949 roku. Jednak w ramach akcji komunistycznego zeświecczania państwa kościół św. Wojciecha został odebrany parafii i przekazany na magazyn dla tutejszej spółdzielni GS. Późniejsze starania o przywrócenie sakralnego charakteru budowli nie przyniosły oczekiwanego skutku. Centrum Międzynarodowych Spotkań, znajdujące się we wschodniej części Tuchomia, to dawna szkoła powszechna. Przebudowano ją na potrzeby hotelowo-wystawiennicze w połowie lat 90. Obecnie odbywają się tu cykliczne wystawy i konferencje. W budynku działa także biblioteka publiczna. Wieża PIASZNO Leży 3 km na południe od Tuchomia. Tu, w pry-widokowa JJlHHs watnej posiadłości Andrzeja Piwarskiego i Barbary Ur-wPiasznie OS piwarskiej, na początku łat 90. XX wieku powstało plenerowe muzeum i galeria sztuki z Parkiem Rzeźb. Niewielkie Piaszno jest, poza Rekowem, najwyżej położoną wsią ziemi bytowskiej - niecałe dwa kilometry na południowy wschód od wsi znajduje się Siemierzycka Góra (252 m n.p.m.), najwyższa kulminacja wzgórz morenowych w powiecie bytowskim. Od lat górę porastają lasy, więc nie ma ona znaczenia turystycznego. Zupełnie --- inaczej jest z Górą Lemana, wzgórkiem leżącym na południe od wsi. Już z samej tędy biegnącej drogi roztacza się piękny widok na okolice Tuchomia, ale prawdziwą rewelację stanowi panorama z wieży widokowej. Masywną drewnianą konstrukcję zbudował właściciel gruntów, Klemens Leman. Nieco dalej, za jego gospodarstwem (wzdłuż ścieżki rowerowej) znajdują się kamienne kręgi i kilka gockich kurhanów. Nową inwestycją p. Klemensa jest zlokalizowana nieopodal wieży wioska gotów, z drewnianymi spartańskimi domkami i piecem chlebowym. Tu odbywają się dwie najważniejsze plenerowe imprezy - zlot czarownic i lokalny turniej rycerski. Jesienią z powodzeniem można się w okolicach Piaszna wybrać na grzyby - koźlaki, maślaki i piękne kanie. GLIŚNO i CIEMNO, dawne wsie szlacheckie z licznymi zabytkami tradycyjnego drewnianego budownictwa, położone są przy malowniczej szosie wiodącej z Tuchomia do Lipnicy, nad długim i wąskim jeziorem Kamieniczno. Ciemno, leżące w odległości zaledwie 4 km od Tuchomia, w przeszłości należało do klucza dóbr tuchomskich. Ich właściciel, Chocimierz, osadę tę nadał w 1345 roku giermkowi Wisławowi, który prawdopodobnie stał się protoplastą rodu szlacheckiego Ciemińskich. Koło wsi, położonej nad jeziorami Kamieniczno i Spore, znajduje się iście górski przełom rzeki Kamienicy, wypływającej z jez. Kamieniczno. Z kolei Gliśno to gniazdo rodu Gliszczyńskich. Na północ od tej wioski przebiegała przedwojenna granica polsko-niemiecka.